مهندسی عمران

با توجه به اینکه مهندسان عمران چه در طراحی و چه در اجرا با مسائل گوناگونی مواجه می شوند و بسیار پیش می آید که این مسائل و مشکلات راه حل مشخص و رایجی ندارد، لذا نیاز است دانشجویان عمران در هنگام تحصیل حداقل آمادگی های لازم را جهت مواجهه با این مسائل و شرایط کسب نمایند.

یکی از مباحثی که در بسیاری از کشورها مورد توجه دست اندرکاران امر آموزش بوده و هست، پرورش خلاقیت در دانش آموزان و دانشجویان است. در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهت نیل به این هدف اقدام به آموزش مبحثی تحت عنوان TRIZ از دوران مدرسه شده است. ولی در کشور ما علیرغم وجود این دغدغه اقدام چندان موثری در این زمینه صورت نپذیرفته است. این مطلب جهت معرفی مختصر TRIZ به دانشجویان رشته عمران است.

به صورت خلاصه در TRIZ با مطالعه مسائل حل شده و راه حل های آنها به کشف الگوها و استخراج قواعد عام حل مسئله پرداخته شده است. پایه گذار TRIZ گنریخ آلتشولر است، وی با مطالعه بیش از 200 هزار اختراع موفق به ارائه 40 قاعده برای حل مسائل شده است.

امید است روزی شاهد گنجانده شدن درسی تحت عنوان خلاقیت و نوآوری در فهرست دروس عمومی مقطع کارشناسی باشیم.

درس زبان تخصصی به ارزش 2 واحد نظری است. این درس جزو دروس اختیاری مشترک بین زمینه های مختلف دوره کارشناسی پیوسته عمران محسوب شده و معمولا در انتهای سال سوم یا در سال چهارم به دانشجویان ارائه می گردد.

منابع درسی:

1. کتاب انگلیسی برای دانشجویان رشته عمران نوشته آقای محمد عزمی از انتشارات سمت رایج ترین منبع این درس به شمار می رود.

درس فیزیک 1 (مکانیک) به ارزش 3 واحد نظری است. معمولا این درس در نیمسال اول به دانشجویان کارشناسی پیوسته عمران ارائه می گردد.

منابع درسی:

1. کتاب فیزیک مکانیک (Physics) نوشته دیوید هالیدی (David Halliday, Robert Resnick, Kenneth S. Krane) رایج ترین و شناخته شده ترین منبع این درس در رشته های فنی و مهندسی است. معمولا دانشجویان ترجمه آقای نعمت الله گلستانیان از انتشارات مبتکران و ترجمه آقای محمدرضا جلیلیان نصرتی از انتشارات صفار استفاده می کنند.

2. فیزیک پایه: جلد اول. مکانیک (Principles of Physics) نوشته فرانک ج. بلت (Frank J. Blatt) ترجمه آقای مهران اخباریفر از انتشارات فاطمی.

3. کتاب مسئله های ناب فیزیک (جلد اول. مکانیک) نوشته آقای سیداحمدرضا حسینی از انتشارات فاطمی. (مکمل خوبی برای کتاب فیزیک پایه است)

4. Introduction to Classical Mechanics Written by David Morin From Cambridge University Press.

5. University Physics with Modern Physics Written by Hugh D. Young, Roger A. Freedman From Pearson.

این درس به ارزش 2 واحد نظری است. این درس معمولا در نیمسال سوم به دانشجویان دوره کارشناسی پیوسته عمران ارائه می گردد. درس مصالح ساختمانی و آزمایشگاه پیشنیاز این درس است.

منابع درسی:

1.کتاب روش ملی مخلوط بتن (نشریه 479) از انتشارات مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی.

2. مبحث نهم (طرح و اجرای ساختمان های بتن آرمه) مقررات ملی ساختمان.

3. کتاب تکنولوژی بتن نوشته آدام نویل (Neville) ترجمه آقایان علی اکبر رمضانیانپور و محمدرضا شاه نظری از انتشارات علم و صنعت 110 رایج ترین منبع این درس محسوب می گردد.

4. کتاب تکنولوژی و طرح اختلاط بتن نوشته آقای داود مستوفی نژاد از انتشارات ارکان دانش یکی دیگر از منابعی است که بعضا استفاده می شود.

درس مقاومت مصالح 1 و درس مقاومت مصالح 2 هر کدام به ارزش 3 واحد نظری هستند که معمولا در نیمسال سوم به دانشجویان دوره کارشناسی پیوسته عمران ارائه می گردد. پیشنیاز آن درس استاتیک است. درس مقاومت مصالح 1 پیشنیاز دروس تحلیل سازه 1، مکانیک خاک، و مقاومت مصالح 2 است.

منابع درسی:

1. کتاب مقاومت مصالح پوپوف ترجمه آقای شاپور طاحونی از انتشارات پارس آیین یکی از معروفترین و رایج ترین منابع درس مقاومت مصالح در رشته عمران است. آقای مهندس شاپور طاحونی از اعضای هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر هستند که کتب متعددی را در حوزه رشته عمران ترجمه و تالیف نموده اند.

2. کتاب مقاومت مصالح نوشته آقای حجت الله عادلی از انتشارات دهخدا یکی دیگر از معروفترین و رایج ترین منابع درس مقاومت مصالح در رشته عمران است. آقای دکتر عادلی عضو هیات علمی اسبق دانشگاه تهران و از مهندسان مشهور کشور در رشته عمران هستند که هم اکنون عضو هیات علمی در دانشگاه اوهایو در کشور ایالات متحده آمریکا بوده و به تدریس و پژوهش مشغول هستند.

3. کتاب مقاومت مصالح نوشته فردیناند بیر (Beer) و راسل جانستون (Johnston) یکی دیگر از منابع درس مقاومت مصالح است. معمولا دانشجویان ترجمه آقای بهرام پوستی از انتشارات دانش نگار و یا ترجمه آقای اردشیر اطیابی از انتشارات صفار و یا آقای ابراهیم واحدیان از نشر علوم دانشگاهی را استفاده می کنند.

4. Mechanics of Materials Written by Ferdinand P. Beer, E. Russell Johnston Jr., John T. DeWolf, David Mazurek From McGraw-Hill Education.

5. Mechanics of Materials Written by R. C. Hibbeler From Pearson.

منابع کمک آموزشی:

1. کتاب مقاومت مصالح از انتشارات سری عمران (تحت نظارت آقای نادر فنائی).

2. کتاب مقاومت مصالح نوشته آقای نادر فنائی از انتشارات راهیان ارشد.

3. کتاب مقاومت مصالح نوشته آقای محمدحسن نائی از انتشارات پوران پژوهش.

4. کتاب مقاومت مصالح نوشته آقای محمد آهنگر از انتشارات گاج.

دروس زیر هسته دوره کارشناسی پیوسته مهندسی عمران را تشکیل می دهند.

1. استاتیک و دینامیک

2. مقاومت مصالح 1

3. مکانیک خاک

4. مکانیک سیالات

5. تحلیل سازه 1

اگر این هسته اولیه به خوبی شکل بگیرد، یادگیری سایر دروس بسیار سریعتر و راحت تر انجام خواهد شد.

با مطالعه تاریخ کشورمان به وضوح می توان دریافت اصلی ترین مشکل ما که باعث بروز وقایع و معضلات گوناگونی شده است، ضعف در دو حوزه اقتصاد (به ویژه موضوع تولید و بازرگانی و تعادل بین آنها) و فناوری بوده است. شاید بتوان گفت رشد موثر (و نه پوشالی) این دو حوزه کلید بهبود کشور است.

بر این اساس یکی اقتصاد از اصلی ترین موضوعات مربوط به زندگی روزمره مردم است، و رفتار و نحوه برخورد مردم با مسائل اقتصادی و تصمیم گیری های آنان در این زمینه عاملی تعیین کننده محسوب می شود (علم اقتصاد در زمره علوم اجتماعی طبقه بندی می شود)، از این رو ضروری است که مفاهیم عمومی و پایه به ویژه تعاریف شاخص های اقتصادی به منظور فهم گزارش ها و آمارهای اقتصادی حداقل در سطح کلان به عموم مردم به ویژه قشر دانشگاهی آموزش داده شود.

آموزش اقتصاد و مفاهیم آن نه تنها بر زندگی شخصی دانشجویان و دانش آموختگان، تاثیر  دارد، بلکه می تواند به فهم صحیح تر  از فضای اقتصادی و فضای کسب و کار کشور و رفتار سنجیده تر آنان کمک کرده و زیرساختی برای رشد اقتصادی کشور با مشارکت شهروندان گردد.

علاوه بر آن از آنجایی که تصمیمات و رفتار آحاد مردم عاملی تعیین کننده در اقتصاد است، می توان در بزنگاه ها و بحران های اقتصادی، امید بیشتری به همراهی مردم و بهبود شرایط داشت.

در خصوص رشته مهندسی عمران، توجه به علم اقتصاد اهمیت ویژه ای دارد. چرا که یکی از نیروهای محرکه اقتصاد کشور هم به جهت اشتغالزایی و هم به جهت اعتبارات و گردش مالی، بخش عمرانی (اعم از ساخت و ساز شهری، و زیرساخت های زیربنایی) است. و توجه به مفاهیم اقتصادی می تواند به آینده نگری مهندسان در شیوه سرمایه گذاری و تعریف نوع پروژه ها کمک شایانی کند.

لازم به ذکر است علم اقتصاد با اقتصاد مهندسی متفاوت بوده و بسیاری کلان تر و از زوایای بیشتری به موضوعات نگاه می کند.

امید است روزی شاهد گنجانده شدن درس اقتصاد در فهرست دروس عمومی مقطع کارشناسی باشیم.

منابع جهت مطالعه:

(مقدماتی)

1. کتاب اقتصاد برای همه (اقتصاد کلان) نوشته آقای علی سرزعیم از انتشارات ترمه.

2. کتاب بینش اقتصادی برای همه (اقتصاد خرد) نوشته آقای علی سرزعیم از انتشارات ترمه.

3. کتاب اقتصاد (مختصر و مفید) (Economics: A Very Short Introduction) نوشته آقای پارتا داسگوپتا (Partha Dasgupta) ترجمه آقای جعفر خیرخواهان از نشر ماهی.

4. کتاب دید اقتصادی (How an Economy Grows and Why It Crashes) نوشته آقای پیتر شیف (Peter D. Schiff, Andrew J. Schiff) ترجمه آقای سهند حمزه ای از انتشارات آریانا قلم.

(تخصصی)

5. دوره 4 جلدی نوشته آقای نیکولاس گریگوری منکیو (Mankiv) ترجمه آقای حمیدرضا ارباب از نشر نی.

- الف. مبانی علم اقتصاد

- ب. نظریه اقتصاد کلان

- ج. نظریه اقتصاد خرد

- د. کلیات علم اقتصاد

6. کتاب اقتصاد کلان (2 جلدی) نوشته آقای تیمور رحمانی از انتشارات برادران.

7. کتاب اقتصاد کلان (رشته مدیریت) نوشته آقای محسن نظری از انتشارات نگاه دانش.

8. کتاب اقتصاد خرد (رشته مدیریت) نوشته آقای محسن نظری از انتشارات نگاه دانش.

درس آمار و احتمالات مهندسی به ارزش 2 واحد درسی است. معمولا این درس در نیمسال سوم به دانشجویان دوره کارشناسی پیوسته عمران ارائه می گردد.

منابع درسی:

1. آمار ریاضی و کاربردهای آن نوشته جان فروند (John E. Freund) ترجمه آقایان علی عمیدی و محمدقاسم وحیدی اصل از مرکز نشر دانشگاهی.

2. کتاب مبانی احتمال نوشته شلدون راس (Sheldon Ross) ترجمه آقایان احمد پارسیان و علی همدانی از انتشارات شیخ بهایی.

3. کتاب مبانی آمار و احتمالات مهندسی (2 جلدی) نوشته آقای مجید ایوزیان و همکاران، از انتشارات ترمه.

4. آمار و احتمالات مهندسی نوشته آقای نادر نعمت الهی از انتشارات دالفک.

5. احتمال و آمار نوشته موریس دگروت و مارک اسکرویش (Morris H. DeGroot, Mark J. Schervish) ترجمه آقای عین الله پاشا از انتشارات مبتکران.

5. Statistics Written by David Freedman, Robert Pisani, Roger Purves From W. W. Norton & Company.

6. OpenIntro Statistics Written by David Diez, Christopher Barr, Mine Cetinkaya-Rundel From CreateSpace Independent Publishing Platform.

7. Forgotten Statistics Written by Douglas Downing, Jeff Clark From Barron's Educational Series.

8. Fundamentals of Probability with Stochastic Processes Written by Saeed Ghahramani From Pearson.

درس مصالح ساختمانی و آزمایشگاه به ارزش 1.5 واحد نظری و 0.5 واحد عملی است. معمولا این درس در نیمسال دوم دوره کارشناسی پیوسته عمران به دانشجویان ارائه می گردد. زمین شناسی مهندسی پیشنیاز این درس است.

منابع درسی:

1. نشریه شماره 55 با عنوان مشخصات فنی عمومی کارهای عمومی ساختمان (در حال حاضر تجدید نظر دوم موجود است) از انتشارات سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور.

2. Materials for Civil and Construction Engineers Written by Michael S. Mamlouk, John P. Zaniewski From Pearson.

3. کتاب مصالح شناسی نوشته آقای سیاوش کباری از انتشارات دانش و فن.

4. کتاب مصالح ساختمان نوشته آقای احمدی حامی از انتشارات دانشگاه تهران.

5. کتاب مصالح ساختمانی نوشته آقایان محمدرضا شاه نظری و علی محمد معتمد از انتشارات پرهام.

6. مبحث پنجم (مصالح و فرآورده های ساختمانی) مقررات ملی ساختمان.

مشکل عمومی کتاب های موجود در این زمینه عدم به روزرسانی آنها و معرفی مصالح نوین است وگرنه در بیان مصالح رایج چندان تفاوتی با یکدیگر ندارند.

درس ریاضی عمومی 1 و درس ریاضی عمومی 2 هرکدام به ارزش 3 واحد نظری هستند. ریاضی عمومی 1 در نیمسال اول و ریاضی عمومی 2 در نیمسال دوم دوره کارشناسی پیوسته مهندسی عمران ارائه می گردند.

منابع درسی:

1. کتاب حساب دیفرانسیل و انتگرال نوشته جیمز استوارت (James Stewart) بر اساس آمار پرفروش ترین و بر این اساس محبوب ترین کتاب در این زمینه است. گرچه در ایران معمولا از این کتاب استفاده نمی شود. این کتاب توسط آقای ارشک حمیدی ترجمه و در انتشارات فاطمی به چاپ رسیده است.

2. کتاب حساب دیفرانسیل و انتگرال توماس (Thomas' Calculus) نوشته جورج توماس (George B. Thomas Jr., Maurice D. Weir, Joel R. Hass) این کتاب در حال حاضر مرسوم ترین منبع درسی مورد استفاده در رشته های فنی و مهندسی در ایران است. معمولا دانشجویان ترجمه آقایان مهدی بهزاد و سیامک کاظمی از انتشارات مرکز نشر دانشگاهی و یا ترجمه آقای سیامک کاظمی از انتشارات فاطمی را استفاده می کنند.

3. کتاب حساب دیفرانسیل و انتگرال و هندسه تحلیلی نوشته لوئیس لیتهلد (Louis Leithold) شناخته شده ترین و رایج ترین منبع برای درس ریاضی در رشته های فنی و مهندسی بوده که به تدریج کتاب توماس جایگزین آن شده است. معمولا دانشجویان ترجمه آقایان مهدی بهزاد و سیامک کاظمی از مرکز نشر دانشگاهی و یا ترجمه همین آقایان از انتشارات فاطمی را استفاده می کنند.

4. کتاب ریاضیات عمومی نوشته آیساک مارون (I. A. Maron) کتابی جمع و جور برای آموزش ریاضی برای حل مسئله است. تنها ترجمه موجود این کتاب در بازار به وسیله آقای خلیل پاریاب از انتشارات پاریاب است.

5. کتاب حساب دیفرانسیل و انتگرال با هندسه تحلیلی نوشته ریچار سیلورمن (Richard A. Silverman) کتاب دیگری است که استفاده از آن برای درس ریاضی در رشته های فنی و مهندسی چندان مرسوم نیست. معمولا دانشجویان از ترجمه آقای علی اکبر عالم زاده از انتشارات ققنوس را استفاده می کنند.

6. کتاب حساب دیفرانسیل و انتگرال نوشته تام آپوستل (Tom M. Apostol) کتاب دیگری است که برای درس ریاضی در رشته های فنی و مهندسی چندان مورد استفاده قرار نمی گیرد.

منابع کمک آموزشی:

1. کتاب مسائل ریاضی عمومی دانشگاه های ایران و آمریکا نوشته آقایان سعید اکبری و امیرحسین قدرتی از انتشارات فاطمی. (مسائل امتحانی استاندارد به همراه توضیح و حل)

2. کتاب جزوه کلاسی ریاضی 1  و 2، نوشته آقای مسعود آقاسی از انتشارات نگاه دانش (هدف اصلی این کتاب آموزش ریاضیات برای پاسخگویی به سوالات آزمون کارشناسی ارشد است).

3. کتاب ریاضی عمومی 1 و کتاب ریاضی عمومی 2 از انتشارات سری عمران که زیر نظر آقای محمدصادق معتقدی تدوین شده است.

4. کتاب ریاضی عمومی 1 و کتاب ریاضی عمومی 2 نوشته حسین فرامرزی از انتشارات فرامرزی جزو منابعی است که تمرکز خود را بر روی امتحانات تشریحی دانشگاه قرار داده است. در این کتاب ها نمونه سوالات امتحانات میان ترم و پایان ترم همراه با درسنامه مختصر و حل تشریحی سوالات آورده شده است.

در صورتی که دارای ضعف در ریاضیات پایه هستید مطلب کتاب های دبیرستان را مطالعه کنید.

دانلود کتاب حساب دیفرانسیل و انتگرال و هندسه تحلیلی، لوئیس لیتهلد

دانلود کتاب حساب دیفرانسیل و انتگرال، توماس

درس فارسی به ارزش 3 واحد نظری است. این درس جزو دروس عمومی بوده و معمولا در نیمسال اول به دانشجویان ارائه می گردد.

این درس برعکس تصور موجود، یکی از مهم ترین دروسی است که به دانشجویان ارائه می گردد ولی متاسفانه هم از سوی دانشگاه ها و هم از سوی اساتید و دانشجویان به آن بی توجهی می شود. 

با توجه به برخی آمار (ثبت نام کنندگان آزمون های نظام مهندسی) بیش از 95 درصد دانش آموختگان مقطع کارشناسی در حیطه نظارت و اجرا مشغول به کار می شوند. در این حوزه یک مهندس علاوه بر داشتن دانش فنی، ملزم به دانستن معانی واژگان مختلف، کاربرد و تفاوت های آنها (از منظر حقوقی) است. یک مهندس بایستی فهم درستی از متن مقررات فنی و شهرسازی (که به صورت مرتب در حال تغییر و تحول هستند) داشته و از مهارت مناسب در نوشتن (آیین نگارش و دستور خط فارسی) برخوردار باشد. چرا که قراردادها و تهیه گزارشات، صورتجلسات و صورتمجلس ها، و انجام مکاتبات اداری یکی از اصلی ترین و مهم ترین فعالیت های یک مهندس عمران در طول دوره کاری وی به ویژه در حیطه نظارت و اجرا می باشد. بدون انجام این فعالیت ها، قراردادی امضا نشده، جریان مالی ای اتفاق نیفتاده و پروژه ای اجرا نمی شود.

متاسفانه به جای تدریس کاربردی درس فارسی عمومی برای دانشجویان رشته عمران بسیاری از اساتید به سایر حوزه ها ورود پیدا می کنند. در حالی که به این مطالب به اندازه کافی در دوره قبل از دیپلم پرداخت شده است. به دلیل این بی توجهی در نهایت مهندسانی داریم که از نظر فنی و محاسباتی در سطح مناسبی قرار دارند ولی اغلب قادر نیستند زبان مادری خود را فراتر از محاوره (آنهم چه محاوره ای!) استفاده کنند. گزارش ها و نامه هایی با جمله بندی نامناسب، اشتباهات املایی و بعضا استفاده اشتباه از واژگان جزو معمول ترین مشاهدات در این رابطه است.

البته این موضوع تنها دامن گیر دانشجویان رشته عمران نیست. در سایر رشته ها نیز تا حدودی عوارض عدم تدریس کاربردی فارسی خود را نشان می دهد. ساده ترین مثال برای این موضوع عدم توانایی بسیاری از دانشجویان در نوشتن یک درخواست مکتوب ساده به واحد آموزش است.

موضوع این نوشته بیان کوتاه و بررسی خودمانی یک مشکل دانشجویان رشته عمران بود، امید است مجریان دوره های تحصیلی عمران کمی در دیدگاه های خود تجدیدنظر کرده و نظارت محتوایی و کیفی بیشتری اعمال کنند. همچنین امیدوارم در این متن اشتباه ادبی و نگارشی وجود نداشته باشد.

منابع درسی:

1. کتاب دستور خط زبان فارسی (مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی) از انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی.

2. فرهنگ املایی خط فارسی نوشته آقای علی اشرف صادقی و خانم زهرا زندی مقدم از انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی.

3. زبان و نگارش فارسی نوشته آقایان حسن احمدی گیوی، اسماعیل حاکمی، یدالله شکری، سیدمحمود طباطبایی اردکانی از انتشارات سمت.

4. دستور زبان فارسی 1 و 2 نوشته آقایان حسن احمدی گیوی و حسن انوری از انتشارات فاطمی.

5. در دری (فارسی عمومی برای دانشگاه ها) نوشته آقای علی سلطانی گردفرامرزی از انتشارات سمت.

6. کتاب فارسی عمومی نوشته آقای سیدمحمد دامادی از انتشارات دانشگاه تهران.

7. کتاب درباره زبان فارسی نوشته آقای مهدی درخشان از انتشارات دانشگاه تهران.

8. کتاب نگارش و ویرایش نوشته آقای احمدی سمیعی گیلانی از انتشارات سمت.

9. کتاب های نگارش 1 و 2 و 3 پایه های 10 و 11 و 12 دوره دبیرستان. این کتاب ها به صورت رایگان بر روی پایگاه کتاب های درسی در دسترس قرار دارد.

هدف و سرفصل درس زبان فارسی مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

هدف: تکمیل آموزش زبان فارسی دوره دبیرستان در حدی که دانشجوی کارشناسی یا فارغ التحصیل دوره کاردانی بتواند کتب فارسی مورد نیاز این سطح را بی غلط بخواند  مطالب مورد نیاز در این سطح را بی غلط بنویسد.

سرفصل:

درباره نویسندگی و ارزش و نقش نویسنده در جامعه، برای نویسندگی چه باید کرد، مشخصات یک نوشته خوب، مشخصات یک نویسنده خوب، نکته هایی در رسم الخط (شیوه املای) فارسی، نشانه گذاری، یادداشت برداری در ضمن مطالعه، گزارش نویسی (موضوع گزارش، دریافت کننده گزارش، هدف از تهیه گزارش و ...)، خلاصه نویسی (شیوه های تلخیص).

- شیوه تحقیق: آشنایی با مراجع تحقیق، نحوه استفاده از مراجع و ماخذ

- مقاله نویسی (طرز نوشتن مقاله، انواع مقاله: ادبی، علمی، اجتماعی و ...)

- داستان نویسی (شیوه قصه پردازی، مقام ادبیات داستانی در جامعه، موضوع داستان و طراح انواع آن)

- فن ترجمه (نقش ترجمه و تاثیر آن در ادبیات و فرهنگ ملل)

- انواع نثر (مرسل، ساده، مسجع، مصنوع و فنی، همراه با نمونه ها)

- انواع نظم با شواهد هر نوع

- سبک های ادبی: فارسی (خراسانی، عراقی، هندی، اصفهانی، دوره بازگشت)، خارجی (مشهورترین آنها)

- برخی اصطلاحات ادبی (بدیهه، ارتجال، رکیک، سهل ممتنع، مجاز و ...)

- مختصری در دستور زبان فارسی

- شیوه تهیه و تنظیم پایان نامه (استاد راهنما، انتخاب موضوع، تهیه و تنظیم رساله و ...)

درس طراحی معماری و شهرسازی به ارزش 2 واحد نظری است. معمولا این درس در نیمسال دوم کارشناسی پیوسته مهندسی عمران ارائه می گردد.درس رسم فنی و نقشه کشی ساختمان پیشنیاز این درس است.

منابع درسی:

1. کتاب اصول معماری و شهرسازی نوشته آقای حسین سوداگر از انتشارات دانش و فن.

2. کتاب مقدمه ای بر مبانی برنامه ریزی شهری نوشته آقای اسماعیل شیعه از انتشارات دانشگاه علم و صنعت.

3. جزوه اصول و مبانی معماری و شهرسازی آقای سیدجواد امامی عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت.

4. کتاب طراحی معماری و کتاب مبانی طراحی معماری شاخه کاردانش از شرکت چاپ و نشر کتاب های درسی.

در این درس استفاده از جزوه مرسوم تر از کتاب است.

معمولا یکی از مشکلاتی که دانشجویان در ابتدای تحصیل خود در دانشگاه با آن مواجه می شوند ناکارآمد بودن روش های مطالعه قبلی آنان است.

در بسیاری مواقع جزوه نویسی، مطالعه و آمادگی برای امتحانات در محیط دانشگاه که بعضا برای یک درس چند کتاب منبع معرفی می گردد، نیازمند استفاده از روش های جدیدتری است. در سایر کشورها به صورت معمول کتاب هایی با عنوان Study Skills منتشر گردیده و یا دانشگاه ها بر روی وبگاه های خود مطالب آموزشی در این زمینه را درج می کنند. ولی متاسفانه در ایران این رویه وجود نداشته و دانش آموزان و دانشجویان بر اساس آزمون و خطا مسیر خود را پیدا می کنند. البته کم نیستند افرادی که عدم توفیق در پیدا کردن مسیر را به حساب بی استعدادی خود منظور کرده و عطای درس خواندن را به لقایش می بخشند.

به صورت معمول در موضوع Study Skills به روش های مطالعه، شیوه های یادداشت برداری، مرور مطالب، زمان بندی، تندخوانی، تمرین های تقویت حافظه و موارد مشابه پرداخته می شود.

امید است روزی شاهد گنجانده شدن درسی تحت عنوان روش های مطالعه و درس خواندن در فهرست دروس عمومی مقطع کارشناسی باشیم.

منابع مطالعاتی:

از میان معدود کتاب های ترجمه و منتشر شده، شاید موردی که بیش از بقیه موارد می تواند به دانشجویان در این زمینه کمک کرده و مطالب را به صورت مختصر و مفید توضیح داده، کتاب « فن مطالعه » نوشته خانم لیندا فریل انیس با ترجمه آقای علی صلح جو از مرکز نشر دانشگاهی است. این کتاب قیمت (5000 تومان) و حجم (190 صفحه قطع A5) مناسبی دارد.

در میان کتب خارجی (غیرفارسی) به نظر می رسد کتب زیر مفید باشند:

- Essential Study Skills Written by Linda Wong From Cengage Learning.
- Teaching, Learning and Study Skills: A Guide for Tutors Written by Tom Burns & Sandra Sinfield From SAGE Publications.
- On Course Study Skills Plus Written by Skip Downing From Cengage Learning.
- SOAR Study Skills Written by Susan Kruger From Grand Lighthouse Publishers.
- The Everything Guide to Study Skills Written by Cynthia C Muchnick From Everything Student Edition.

در مهندسی عمران دانشجویان نیاز ویژه به فهم و تسلط بر مباحث پایه ای ریاضیات و فیزیک دارند. ساده گویی و مفهوم گویی یکی از حلقه های مفقوده در آموزش عالی است، که با توجه رعایت این موضوع در اکثر کتاب های دبیرستانی، آنها یکی از بهترین منابع کمک آموزشی محسوب می شوند.

ریاضی: متاسفانه مشاهده می شود به دلیل ضعف در ریاضیات پایه (دبیرستان) بسیاری از دانشجویان با دروس ریاضی عمومی 1 و 2 ارتباط مناسبی برقرار نکرده و به سختی موفق به گذراندن این دروس می شوند. می توان با استفاده برخی از کتاب های دبیرستانی این نقیصه را جبران کرد.

کتاب هایی که در کتابخانه هر مدرسه باید باشد:

1. کتاب خلاقیت ریاضی نوشته آقای جورج پولیا ترجمه آقای پرویز شهریاری از انتشارات فاطمی.

2. کتاب حساب دیفرانسیل و انتگرال نوشته آقای سیدحسین سیدموسوی از انتشارات مبتکران.

3. کتاب هندسه تحلیلی و جبرخطی نوشته آقای سیدحسین سیدموسوی از انتشارات مبتکران.

4. کتاب ریاضیات گسسته نوشته آقای سیدحسین سیدموسوی از انتشارات مبتکران.

5. کتاب مباحثی در ریاضیات گسسته نوشته آقای اسماعیل بابلیان از انتشارات مبتکران.

6. کتاب بازآموزی و شناخت هندسه نوشته کوکس تیر ترجمه آقای عبدالحسین مصحفی از انتشارات مدرسه.

7. کتاب هندسه مسطحه نوشته آقای سیامک احمدپور و آقای مصطفی عسگری مشهدی از انتشارات خوشخوان.

8. کتاب ریاضیات محاسبه ای (مجموعه 5 جلدی) نوشته شادروان پرویز شهریاری از انتشارات مجید و انتشارات فردوس. (خودآموز ریاضی دبیرستان)

9. کتاب های کوچک ریاضی از انتشارات مدرسه (مجموعه 33 جلدی)

10. کتاب های دایره المعارف هندسه نوشته آقای محمدهاشم رستمی از انتشارات مدرسه (مجموعه 21 جلدی).

در برنامه درسی دوره کارشناسی پیوسته مهندسی عمران 22 واحد درس عمومی، و 20 واحد درس پایه وجود دارد. دانشجویان بایستی با رعایت پیشنیازها به گونه ای این دروس را انتخاب نمایند که ضمن ایجاد تعادل بین دروس عمومی، دروس پایه و دروس اصلی و تخصصی، بتوانند به موقع آنها را بگذرانند. لذا در این مطلب برنامه پیشنهادی اخذ دروس عمومی و دروس پایه به صورت متعادل ارائه می شود. این پیشنهاد بر اساس آخرین برنامه درسی کارشناسی مهندسی عمران مصوب سال 1388 تهیه شده است.

کلام الله مجید بزرگترین معجزه خاتم الانبیاء حضرت محمد (ص) و تنها کتاب آسمانی تحریف نشده است که در زمان حیات حضرت محمد (ص) تحت نظر ایشان گردآوری گردیده و علاوه بر آن توسط بسیاری از مسلمانان به حاظفه سپرده شده است. از این رو ضروری است که روش صحیح قرائت قرآن کریم به ویژه به دانشجویان و دانش آموزان آموزش داده شود.

متاسفانه به نظر می رسد برخورد با موضوع قرآن کریم به عنوان درسی که باید امتحان آن را گذراند و نمره قبولی اخذ کرد، تا کنون نتیجه چندان مطلوبی نداشته است چرا که تمام تلاش دانش آموز یا دانشجو معطوف به اخذ نمره قبولی امتحان و گذراندن درس می گردد. شاید بهتر باشد در این خصوص به جای ملاک قرار دادن نمره و گذراندن درس، تمرکز بر انگیزش و ایجاد علاقه به مطالعه و قرائت قرآن کریم باشد، تا بدین ترتیب این انگیزه و علاقه نیروی محرکه یادگیری و ادامه مسیر افراد در آینده باشد.

امید است که آموزش قرائت قرآن کریم در قالب کلاس های فوق برنامه برای دانش آموزان و دانشجویان به صورت مدون و منظم برنامه ریزی و ارائه گردد.

مراحل آموزش قرائت قران کریم:

1. روخوانی (الف. بخش خوانی ب.شمرده خوانی)

2. روانخوانی

3. تجوید (خوب ادا کردن حروف و شناختن مواضع وقف و وصل)

4. قرائت ترتیل (قرائت قرآن که با آرامش و طمانینه، به صورت منظم و مرتب، و بدون عجله و شتاب خوانده می شود. در چنین حالتى هم در خواننده اثر خود را مى گذارد و هم شنونده را تحت تاثیر جاذبه خود قرار مى دهد)

استفاده از قرائت های تحقیق (قرائتی که با دقت زیاد و سرعت کم خوانده می شود و برخی به آن قرائت آموزشی نیز می گویند) همزمان با نگاه کردن به متن قرآن کمک بسیار موثری در یادگیری قرائت قرآن است.

به عقیده نگارنده برای قرائت قرآن همواره کیفیت قرائت باید مد نظر باشد و نه سرعت آن. و از همه مهم تر اینکه هدف اول بایستی لذت بردن خود فرد از مطالعه و قرائت قرآن باشد.

این مطلب یک نظر در خصوص آموزش قرآن در دانشگاه و ارائه برخی مطالب به دانشجویان است. قطعا برای اطلاعات بیشتر نیاز است از کتب معتبر استفاده و از مشورت و راهنمایی افراد متخصص و آگاه تر بهره گرفت.

درس رسم فنی و نقشه کشی ساختمان به ارزش 1 واحد نظری و 1 واحد عملی است. معمولا این درس در نیمسال اول کارشناسی پیوسته عمران به دانشجویان ارائه می گردد.

در این درس رسم دیتیل های ساختمانی و یادگیری خوانش نقشه های ساختمانی (Blueprint & Shop Drawing) و همچنین دانستن ابعاد و استانداردهای معماری و علائم نقشه ها حائز اهمیت است.

منابع درسی:

(قسمت رسم فنی)

1. کتاب رسم فنی عمومی نوشته آقای احمد متقی پور از مرکز نشر دانشگاهی رایج ترین منبع این درسی برای قسمت رسم فنی است.

2. کتاب علم مناظر و مرایا نوشته آقای داریوش ترکی شریف آبادی و خانم ندا ابراهیمی از شرکت چاپ و نشر کتاب های درسی ایران.

3. کتاب تمرینات رسم فنی نوشته آقای حمیدرضا غلامرضایی از انتشارات مدرسه.

4. کتاب تمرینات ترسیم نما از روی مدل نوشته آقایان عبدالنبی وحیدی و حمیدرضا غلامرضایی از انتشارات مدرسه.

5. کتاب رسم فنی و نقشه کشی جامع عمران نوشته آقای حسین زمرشیدی از انتشارات آزاده.

(قسمت جزییات ساختمانی)

1. نشریه 92 سازمان مدیریت و برنامه ریزی: جزییات معماری ساختمان های آجری

2. کتاب دیتیل های ساختمانی نوشته آقای سیاوش کباری از انتشارات دانش و فن.

3. کتاب اجزاء ساختمان و ساختمان نوشته آقای سیاوش کباری از انتشارات دانش و فن.

(قسمت علائم و استانداردها)

1. کتاب استاندارد معماری نوشته نویفرت (Neufert)

2. نشریه 256 سازمان مدیریت و برنامه ریزی: استانداردهای نقشه کشی ساختمانی.

3. کتب نقشه کشی ساختمان رشته کار دانش هنرستان به دلیل متن ساده و روان آنها نیز مورد استفاده قرار می گیرند.

(منابع به زبان انگلیسی)

1. Technical Drawing with Engineering Graphics Written by Frederick E. Giesecke, Alva Mitchell, Henry C. Spencer From Peachpit Press.

2. Engineering Drawing and Design Written by David A. Madsen, David P. Madsen From Cengage Learning.

3. Interpreting Engineering Drawings Written by Theodore J. Branoff From Cengage Learning.

4. Design and Manufacturing I , II MIT OpenCourseWare

5. Engineering Drawing and Graphic Technology Written by Thomas Ewing French, Charles J. Vierck, Robert J. Foster From McGraw Hill.

6. Practical Geometry & Engineering Graphics Written by W. Abbott From Springer.

درس دینامیک به ارزش 3 واحد نظری است که به صورت معمول در نیمسال سوم دوره کارشناسی پیوسته عمران همراه با درس مقاومت مصالح 1 ارائه می گردد. این درس پیشنیاز درس مکانیک سیالات است.  استفاده از جزوه درسی برای این درس بسیار مرسوم تر از استفاده از کتاب است.

منابع درسی:

1. کتاب مکانیک برداری برای مهندسان: دینامیک نوشته فردیناند بیر (Beer) و راسل جانستون (Johnston). معمولا دانشجویان از ترجمه آقای محمدرضا افضلی از نشر کتاب دانشگاهی برای این درس استفاده می کنند.
2. کتاب مکانیک مهندسی: دینامیک نوشته راسل هیبلر (Hibbeler)

3. Vector Mechanics for Engineers: Dynamics Written by Ferdinand P. Beer, E. Russell Johnston Jr., Phillip J. Cornwell From McGraw-Hill Education.
4. Engineering Mechanics: Dynamics Written by J. L. Meriam, L. G. Kraige From Wiley.
5. Engineering Mechanics: Dynamics Written by R. C. Hibbeler From Pearson.

منابع کمک آموزشی:

1. کتاب دینامیک نوشته عباس رهی از انتشارات گاج.

درس استاتیک به ارزش 3 واحد نظری است که به صورت معمول در نیمسال دوم دوره کارشناسی پیوسته مهندسی عمران ارائه می گردد.این درس پیشنیاز درس مقاومت مصالح 1 و دینامیک است. این درس اولین مواجهه دانشجویان عمران با دروس زیرساختی این رشته است، و برای حل مسائل آن نیاز به دانستن فیزیک، هندسه و کمی مثلثات است. دانشجویان به طنز  از این درس با عنوان افتاتیک یاد می کنند.
استفاده از جزوه درسی برای این درس بسیار مرسوم تر از استفاده از کتاب است. جزوات درسی مناسب برای این درس عبارتند از جزوه درسی آقای احمدرضا جعفری و جزوه درسی آقای منصور پیدایش.

منابع درسی:

1. کتاب مکانیک برداری برای مهندسان: استاتیک نوشته فردیناند بیر (Beer) و راسل جانستون (Johnston). این کتاب به وسیله  افراد مختلف ترجمه و توسط انتشارات گوناگون به چاپ رسیده است. معمولا دانشجویان ترجمه آقای ابراهیم واحدیان از نشر علوم دانشگاهی و ترجمه آقای غلامرضا زارع پور از انتشارات دانش نگار را استفاده می کنند.
2. کتاب مکانیک مهندسی: استاتیک نوشته راسل هیبلر (Hibbeler).

3. Vector Mechanics for Engineers: Statics Written by Ferdinand P. Beer, E. Russell Johnston Jr., David Mazurek From McGraw-Hill Education.
4. Engineering Mechanics: Statics Written by J. L. Meriam, L. G. Kraige, J. N. Boltonu From Wiley.
5. Engineering Mechanics: Statics Written by R. C. Hibbeler From Pearson.

منابع کمک آموزشی:

1. کتاب استاتیک نوشته محمدحسن نائی از انتشارات پوران پژوهش.
2. کتاب استاتیک نوشته سعید ملک و مصطفی ناظمی زاده از انتشارات گاج.
3. کتاب استاتیک و مقاومت مصالح (کاردانی به کارشناسی) نوشته مهرداد خلیلی از انتشارات مدرسان شریف.

درس زمین شناسی مهندسی به ارزش 2 واحد نظری است که به صورت معمول در نیمسال اول دوره کارشناسی پیوسته مهندسی عمران ارائه می گردد.

منابع درسی:

1. مبانی زمین شناسی فیزیکی نوشته آقایان حسین معماریان و محمود صداقت از انتشارات دانشگاه تهران.
2. زمین شناسی برای مهندسین نوشته آقای حسین معماریان از انتشارات دانشگاه تهران.
3. زمین شناسی محیط زیستی نوشته آقای فریدون غضبان از انتشارات دانشگاه تهران.
4. زمین شناسی عمومی نوشته آقایان حسن مدنی و سیروس شفیقی از انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر.